Hành Trình "Thuần Hóa" AI của Lầu Năm Góc: Nhìn Lại 2024 và Triển Vọng 2025

Mục lục

1. Lời Mở Đầu: Từ Hỗn Loạn Đến Ổn Định
2. AI: Không Còn Là "Con Ngáo ộp"
3. "Lồng" Bảo Vệ AI: Các Biện Pháp Phòng Ngừa của Lầu Năm Góc
   • Hệ Thống Mạng Riêng
   • Kiểm Tra Chéo Bằng Nhiều Mô Hình AI
   • Chế Độ Ăn Kiêng Dữ Liệu
4. Rủi Ro Vẫn Còn Đó
5. Kết Luận: Tự Tin Bước Sang 2025

1. Lời Mở Đầu: Từ Hỗn Loạn Đến Ổn Định

Năm 2024 chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh, một công nghệ từng được ca ngợi như phép màu, nhưng cũng bị xem là mối đe dọa tiềm tàng. Lầu Năm Góc, sau 16 tháng thử nghiệm và nghiên cứu kỹ lưỡng, đã quyết định rằng họ đã tìm ra đủ "hàng rào bảo vệ" để có thể tự tin ứng dụng rộng rãi công nghệ này. Bài viết này sẽ nhìn lại hành trình "thuần hóa" AI của Lầu Năm Góc trong năm 2024, và hé mở những gì đang chờ đợi chúng ta trong năm 2025.

2. AI: Không Còn Là "Con Ngáo ộp"

Những dự đoán về việc AI sẽ sớm đạt được nhận thức như con người và làm thay đổi thế giới, như Elon Musk từng nói, đã không trở thành hiện thực - ít nhất là chưa. Ngược lại, nỗi lo sợ AI sẽ "ảo giác" và đưa ra những câu trả lời sai lệch cũng không còn là vấn đề đáng ngại. AI tạo sinh đang dần khẳng định vị thế là một công cụ hữu ích trong nhiều lĩnh vực, từ việc tóm tắt các quy định phức tạp đến soạn thảo các văn bản mua sắm và kế hoạch cung ứng.

Vào ngày 11 tháng 12 năm 2024, Văn phòng Trưởng phòng Kỹ thuật số và Trí tuệ Nhân tạo (CDAO) của Lầu Năm Góc đã chính thức tuyên bố kết thúc "Lực lượng Đặc nhiệm Lima" sớm hơn vài tháng so với kế hoạch, đồng thời thành lập "Đội Phản ứng Nhanh về Khả năng AI" (AIRCC) với số vốn ban đầu là 100 triệu đô la. Mục tiêu của AIRCC là đẩy nhanh việc ứng dụng AI tạo sinh trong toàn bộ Bộ Quốc phòng.

3. "Lồng" Bảo Vệ AI: Các Biện Pháp Phòng Ngừa của Lầu Năm Góc

Việc Lầu Năm Góc sẵn sàng chấp nhận AI tạo sinh không có nghĩa là họ chủ quan với những rủi ro tiềm ẩn. Ngược lại, họ đã xây dựng các biện pháp bảo vệ chặt chẽ để đảm bảo an toàn và trách nhiệm khi sử dụng công nghệ này:

Hệ Thống Mạng Riêng

Khác với các chatbot thương mại thường xuyên "hút" dữ liệu từ người dùng, các hệ thống AI của Lầu Năm Góc như NIPRGPT (của Không quân) và Ask Sage (của Lục quân) chỉ hoạt động trên các mạng nội bộ riêng biệt. NIPRGPT hoạt động trên mạng NIPRnet của Bộ Quốc phòng, còn Ask Sage hoạt động trên đám mây của Lục quân. Việc này giúp ngăn chặn rò rỉ dữ liệu, bao gồm cả những thông tin nhạy cảm mà người dùng nhập vào.

Kiểm Tra Chéo Bằng Nhiều Mô Hình AI

Một biện pháp an toàn khác là sử dụng nhiều Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLM) để kiểm tra chéo lẫn nhau. Ask Sage, ví dụ, sử dụng hơn 150 mô hình khác nhau. Dù một mô hình riêng lẻ có thể đưa ra câu trả lời sai lệch, khả năng nhiều mô hình khác nhau từ các nhà cung cấp khác nhau mắc cùng một lỗi là rất thấp.

Chế Độ Ăn Kiêng Dữ Liệu

Năm 2024, Lầu Năm Góc và các doanh nghiệp tư nhân đã áp dụng phương pháp "chế độ ăn kiêng" cho AI. Thay vì "ăn tạp" dữ liệu trên mạng, các AI này chỉ được cung cấp dữ liệu đã được chọn lọc kỹ càng, đáng tin cậy, thông qua quy trình "Tạo Sinh Tăng Cường Truy Xuất" (RAG). Nhờ vậy, các AI này không "học" phải những thông tin sai lệch, lừa đảo hay thậm chí là những trò đùa trên mạng, một vấn đề mà các chatbot công cộng thường gặp phải.

4. Rủi Ro Vẫn Còn Đó

Dù đã có các biện pháp bảo vệ, Lầu Năm Góc thừa nhận rằng vẫn có khả năng AI tạo sinh hoạt động sai. Thậm chí, các đối thủ có thể cố tình đưa thông tin sai lệch vào dữ liệu huấn luyện, "đầu độc" AI để khai thác những lỗi này. Vì vậy, Lầu Năm Góc ưu tiên sử dụng AI được huấn luyện trên các tài liệu chính thức và dữ liệu chính phủ, đồng thời cung cấp nguồn trích dẫn rõ ràng cho các câu trả lời, để người dùng có thể tự mình kiểm chứng.

5. Kết Luận: Tự Tin Bước Sang 2025

Nhờ những nỗ lực và biện pháp phòng ngừa trên, Lầu Năm Góc đã có thể kiểm soát và ứng dụng AI tạo sinh một cách an toàn và có trách nhiệm. Với sự ra đời của AIRCC và các dự án thí điểm, chúng ta có thể kỳ vọng AI sẽ đóng vai trò quan trọng hơn nữa trong quân đội Mỹ trong năm 2025. Dù còn nhiều thách thức phía trước, Lầu Năm Góc đang tự tin bước vào một kỷ nguyên mới với AI, một công nghệ đã được "thuần hóa" và sẵn sàng phục vụ lợi ích của quốc gia.