Liệu các ứng dụng AI như ChatGPT có chung một "trí tưởng tượng"?
Một nghiên cứu mới đây cho thấy các ứng dụng AI tạo sinh như ChatGPT, Claude, Llama… có khả năng sở hữu một "trí tưởng tượng chung" đáng kinh ngạc, có thể tác động mạnh mẽ đến tương lai của AI.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích khái niệm "trí tưởng tượng chung" trong bối cảnh AI, đánh giá kết quả nghiên cứu và thảo luận về ý nghĩa của nó đối với sự phát triển của AI trong tương lai.
Con người và "trí tưởng tượng chung"
"Trí tưởng tượng chung" là khái niệm mô tả khả năng con người cùng hình dung ra những điều tương tự nhau. Ví dụ như việc các cặp đôi thường có xu hướng đồng bộ hóa thói quen và cách cư xử sau một thời gian dài chung sống, hoặc những người bạn học chung trường có thể có suy nghĩ và cách thức tương tác giống nhau.
Tuy nhiên, "trí tưởng tượng chung" không đồng nghĩa với việc mọi người đều giống hệt nhau. Mỗi cá nhân vẫn có những điểm khác biệt riêng.
AI tạo sinh và câu hỏi về "trí tưởng tượng chung"
Vậy liệu các ứng dụng AI tạo sinh, vốn được phát triển độc lập bởi các công ty khác nhau, có thể có "trí tưởng tượng chung"? Nói cách khác, liệu chúng có thể tự "nghĩ ra" những nội dung hư cấu tương tự nhau, ngay cả khi không được kết nối hay chia sẻ dữ liệu?
Nghiên cứu về "trí tưởng tượng chung" của AI
Nghiên cứu "Shared Imagination: LLMs Hallucinate Alike" (Tạm dịch: Trí tưởng tượng chung: Các mô hình ngôn ngữ lớn cùng "ảo giác") được thực hiện bởi Yilun Zhou, Caiming Xiong, Silvio Savarese, Chien-Sheng Wu, đã sử dụng một loạt bài kiểm tra "trả lời câu hỏi tưởng tượng" (IQA) để đánh giá khả năng này của AI.
Phương pháp nghiên cứu:
- 13 ứng dụng AI tạo sinh từ 4 "gia đình" AI (GPT, Claude, Mistral và Llama 3) được sử dụng.
- Mỗi ứng dụng AI tạo ra một loạt câu hỏi hư cấu (IQA) và câu trả lời tương ứng.
- Các câu hỏi này sau đó được đưa cho các ứng dụng AI khác để trả lời.
- Tỷ lệ chính xác của các câu trả lời được ghi nhận và phân tích.
Kết quả nghiên cứu:
Nghiên cứu cho thấy các ứng dụng AI đạt tỷ lệ chính xác trung bình là 54% khi trả lời các câu hỏi hư cấu do AI khác tạo ra (trong khi tỷ lệ ngẫu nhiên là 25%).
Điều này cho thấy một sự đồng nhất đáng ngạc nhiên giữa các ứng dụng AI trong việc tạo ra và hiểu nội dung hư cấu, bất chấp việc chúng được phát triển độc lập.
Phân tích kết quả:
Vậy điều gì lý giải cho kết quả bất ngờ này?
- Sự tương đồng trong quy trình phát triển: Các công ty AI thường tuyển dụng những nhà nghiên cứu và phát triển có cùng nền tảng kiến thức, sử dụng những phương pháp tiếp cận AI tương tự nhau và dựa trên cùng một nguồn dữ liệu huấn luyện.
- Áp lực thị trường: Áp lực cạnh tranh buộc các công ty AI phải tập trung vào những kỹ thuật đã được chứng minh là hiệu quả, dẫn đến sự tương đồng trong kiến trúc và cách thức hoạt động của các ứng dụng AI.
- Ảnh hưởng của dữ liệu huấn luyện: Các ứng dụng AI đều được huấn luyện trên cùng một tập dữ liệu khổng lồ từ Internet, có thể dẫn đến sự đồng nhất trong cách chúng "hiểu" và tạo ra nội dung.
Ý nghĩa của kết quả:
Nghiên cứu này đặt ra nhiều câu hỏi quan trọng về bản chất của AI và tác động của nó đến tương lai.
- Giấc mơ về AI "siêu việt" có khả thi? Liệu sự tương đồng trong cách thức hoạt động của các ứng dụng AI có phải là dấu hiệu cho thấy chúng đang tiến tới một giới hạn nhất định, hay đây chỉ là bước khởi đầu cho những bước đột phá lớn hơn trong tương lai?
- Làm sao để đảm bảo tính đa dạng và sáng tạo của AI? Liệu chúng ta có thể tạo ra những ứng dụng AI "độc lập" hơn, có khả năng suy nghĩ "khác biệt" và sáng tạo hơn?
- Cần có những biện pháp gì để kiểm soát "ảo giác" của AI? Hiện tượng "ảo giác" của AI, đặc biệt là khi chúng trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi, có thể gây ra những hậu quả khó lường.
Kết luận:
Nghiên cứu về "trí tưởng tượng chung" của AI là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của việc hiểu rõ bản chất và giới hạn của công nghệ này. Sự phát triển của AI cần phải đi kèm với những nỗ lực không ngừng trong việc đảm bảo tính đa dạng, sáng tạo và an toàn, để AI thực sự trở thành công cụ hữu ích cho con người.
0 comments Blogger 0 Facebook
Đăng nhận xét