Forbes lên tiếng lo ngại về tác động của AI đến ngành xuất bản

Forbes lên tiếng lo ngại về tác động của AI đến ngành xuất bản

Việc sử dụng nội dung có bản quyền để huấn luyện các công cụ AI đang khiến các tòa soạn lo lắng, đặt ra câu hỏi về tương lai của ngành báo chí.

Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) trong hai năm qua, đặc biệt là các công cụ AI tạo sinh, đã khiến các nhà xuất bản tin tức phải đối mặt với nhiều thắc mắc. Liệu họ có nên và làm cách nào để tận dụng những công cụ này? Và làm sao để bảo vệ bản quyền cho các sản phẩm của mình?

Randall Lane, Giám đốc Nội dung của Forbes Media và là Tổng biên tập của tạp chí Forbes, đã chia sẻ những lo ngại của mình trong bài viết “Tại sao hành vi trộm cắp trắng trợn của Perplexity là minh chứng cho những mặt trái của AI” được đăng tải vào ngày 11/6/2024. Bài viết đề cập đến tranh chấp giữa Forbes và Perplexity, một công ty phát triển AI lớn, về việc sử dụng trái phép nội dung.

Vụ việc bắt nguồn từ việc Perplexity đã “đạo nhái” gần như toàn bộ bài báo độc quyền của Forbes về dự án máy bay không người lái bí mật của cựu CEO Google - Eric Schmidt. Bài báo của Perplexity thậm chí còn sử dụng cả hình ảnh minh họa từ một bài viết trước đó của Forbes về Schmidt. Đáng chú ý, Perplexity không hề ghi nhận hay trích dẫn nguồn từ Forbes, đồng thời còn sử dụng nội dung này để tạo podcast và gửi thông báo cho người đăng ký.

Sự việc này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về nguy cơ AI xâm phạm bản quyền nội dung báo chí. Các nhà xuất bản đang tự hỏi làm cách nào để phát hiện nội dung của họ bị sử dụng trái phép và làm thế nào để bảo vệ quyền lợi của mình.

Lane cho biết Forbes đã chặn một số trình thu thập dữ liệu (crawler) nhất định thông qua tệp robots.txt. Tuy nhiên, một số công ty AI sử dụng trình thu thập dữ liệu của bên thứ ba rất khó để xác định. Ông cũng khuyến nghị các tòa soạn nên thường xuyên kiểm tra xem nội dung độc quyền của họ có được sử dụng để huấn luyện các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) hay không.

Theo Lane, giải pháp tốt nhất là các công ty AI và nhà xuất bản tin tức cần hợp tác thay vì đối đầu. Ông cho rằng các bên cần thiết lập các cuộc đối thoại sâu sắc hơn và các thỏa thuận cùng có lợi.

Mặc dù Perplexity cho biết họ không sử dụng nội dung của Forbes để huấn luyện mô hình AI, nhưng việc sao chép và xuất bản lại gần như toàn bộ nội dung là không thể chấp nhận được. Gần đây, Perplexity cũng bị Condé Nast cáo buộc đạo văn và gửi thư yêu cầu ngừng vi phạm.

Vấn đề bản quyền nội dung với AI cũng tương tự như những gì các nhà xuất bản đã trải qua với Google và Meta. Mặc dù phụ thuộc vào các nền tảng này để tiếp cận độc giả, nhưng các nhà xuất bản lại không được chia sẻ lợi nhuận một cách công bằng. Bài học rút ra là các nhà xuất bản cần phải chủ động hơn trong việc thiết lập mối quan hệ hợp tác cùng có lợi với các công ty công nghệ.

Hiện nay, có hai cách tiếp cận phổ biến đối với vấn đề AI. Một là khởi kiện các công ty AI để ngăn chặn việc sử dụng nội dung có bản quyền hoặc buộc họ phải bồi thường. Hai là hợp tác và ký kết thỏa thuận cấp phép.

Lane cho rằng cả hai cách tiếp cận đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc khởi kiện có thể giúp thiết lập tiền lệ pháp lý nhưng sẽ rất tốn kém và mất thời gian. Trong khi đó, hợp tác có thể mang lại lợi ích cho cả hai bên nhưng cần có những điều khoản rõ ràng và công bằng.

Theo Lane, ngành báo chí đang ở thời điểm quan trọng. Cách chúng ta ứng phó với AI sẽ có tác động lâu dài đến tương lai của ngành. Ông kêu gọi các nhà xuất bản cần phải hành động quyết liệt để bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo rằng AI được sử dụng một cách có trách nhiệm.